فراتحلیل مطالعات عوامل اثرگذار بر اوقات فراغت

امروزه فراتحلیل به عنوان شیوه ای برای برشمردن نقاط قوت وضعف تحقیقات، با ترکیب کمی نتایج، توانایی ارزیابی و تحلیل مجدد آنها را فراهم می آورد و زمینه ای مناسب برای داشتن  برآوردی واحد از تحقیقات متعدد ایجاد می کند. از طرفی اهمیت اوقات فراغت، به عنوان یکی از مولفه های اساسی سبک زندگی و عرصه ای که در آن اختیار و آزادی انسان قابل اعمال است و توان ایجاد فرهنگ و آشکارسازی هویت را دارد، بر کسی پوشیده نیست. این مقاله درصدد است تا با استفاده از روش comprehensive meta analysis،  43 مقاله علمی پژوهشی و پایان نامه در مقطع کارشناسی ارشد و  دکتری دانشگاههای تهران را  بررسی نموده و ضمن نقد و بررسی این تحقیقات، نتایج حاصل از ترکیب احتمالات را مورد کنکاش قرار دهد.  نتایج حاکی از آن است که در میان متغیرهای بررسی شده رابطه درآمد، داشتن فرزند، سن، طبقه، تحصیلات، جنسیت و تاهل به ترتیب اندازه اثر، به عنوان عوامل موثر بر میزان اوقات فراغت مورد تایید قرار گرفته و رابطه اشتغال بر آن رد شده است، همچنین رابطه جنسیت با نحوه گذران اوقات فراغت تایید و این رابطه در مورد متغیرهای  تحصیلات و درآمد رد شده است. این نتایج نشان می دهد که در بیشتر تحقیقات انجام شده، متغیرهای زمینه ای به عنوان عوامل موثر بر اوقات فراغت مورد توجه قرار گرفته و عوامل موثر دیگر نادیده گرفته شده یا فراوانی آنها به میزانی نبوده است که بتوان از آن در فراتحلیل و نرم افزار مذکور استفاده کرد. همچنین اندازه اثر متغیرهای فوق می تواند اهمیت آنها را در اوقات فراغت نشان دهد و راهنمایی در تحقیقات آتی و در سیاست گذاری ها در این زمینه گردد. همچنین نتایج تقریبا منطبق با نظریه نومیر است که متغیرهای زمینه ای را در این باب موثر دانسته است. لیکن همان طور که جان کلی نشان داد، متغیرهای زمینه ای توان تبیین درصد کمی از فعالیت های فراغتی را دارند.